Dža ili bu

žanr: punk/rock/alternative/industrial

Beogradski sastav Dža ili bu osnovan je na Praznik rada, 1. maja 1987. godine. Prvu postavu činili su Nebojša Simeunović Sabljar (ritam gitara), Duško Milojević (bas), Dejan Milojević (bubnjevi) i Stojan Radičević (gitara, vokal). Do kraja osamdesetih prolazili su kroz uobičajene početne faze u razvoju svakog benda – snimanje demo materijala i promenu članova. Prve pesme „Mamin novi usisivač“ i „Crveno“ snimili su početkom 1988. godine, a krajem te godine iz benda izlazi Stojan Radičević, na čije mesto ulazi Sabljar, dok gitarista postaje Goran Majkić.

Prvo kasetno izdanje sa čak 15 numera pod nazivom „Lepa kaseta“ objavljuju 1991. godine. Naredni album „Hej, mornari“, uz podnaslov „Pobednici Splita ’91“, usledio je godinu dana kasnije. Bend je već tada profilisao svoj izraz kroz kombinaciju tvrdog gitarskog zvuka i tekstova sa socijalnom tematikom, sa naglaskom na period 1945-1990. i život u državi koja se u tom trenutku ubrzano raspadala. Kao radijski i koncertni aduti sa albuma izdvojile su se numere „Živeo Staljin i svetska revolucija“, „Kraljica Pica parka“ i „Pobeda i poraz“, a bend u to doba intenzivno svira, tako da 1992. bivaju i proglašeni za grupu godine.

Drugi album pod nazivom „Spremanje ribljeg gulaša zahteva visoku koncentraciju“ snimljen je 1993. i na njemu bend nastavlja manir započet na ranijim izdanjima. Pesme „Drug Tito se krije u pećini“ i „Velika svetska zavera“ oslikavaju vreme komunizma i postkomunistički period, dok pesma „Drugovi“ direktno govori o izgubljenoj generaciji devedesetih koja je gubila glave na hrvatskom i bosanskom ratištu i jedna je od prvih pesama te vrste u ex-YU roku uopšte.

Album „Strašni sud“ pojavio se krajem 1995. godine i jedan je od onih na kojem je uverljivo predstavljena užasna situacija u Srbiji tog perioda. Uz pesme „Zanimljiva geografija“, „Zemlja nojeva“ i „Neki drugi grad“, najbolje su prihvaćene još i numere „Večna lovišta“ i „Ustani i kreni“. Prve tri naravno predstavljaju priče za sebe. U numeri „Zanimljiva geografija“ parodirana je tadašnja političko-propagandna floskula o ratu koji se navodno vodio za oslobođenje teritorija. „Zemlja nojeva“ je sjajna alegorija domanovićevskog tipa o zemlji u kojoj ljudi zabijaju glavu u pesak, ne želeći ili ne smejući da reaguju na ono što se oko njih dešava. Za pesmu „Neki drugi grad“ jedno vreme je kružila fama o tome da je njena tema ksenofobija, odnosno mržnja prema izbeglicama koje su masovno pohrlile u Srbiju, najviše posle akcije „Oluja“. Sabljar je često bio u prilici da objašnjava da se ne radi o tome, već o besu prema takozvanim urbanim seljacima koji su devedesetih preplavili gradove, donoseći primitivizam i bahatost kao način života, negujući ih čak i kao stil.

Tokom 1996. bend napušta gitarista Goran Majkić, koji najpre odlazi u vojsku, a zatim na studije u SAD. Zamenjuje ga Igor Panić sa kojim Dža ili Bu krajem 1997. snima novi album pod nazivom „Kao da ničeg nije bilo“. Album je objavljen početkom naredne godine i predstavlja poslednje studijsko izdanje benda u devedesetim godinama. Usledio je „Live“, zapis kojim bend završava svoju izdavačku i koncertnu aktivnost u dekadi.

P.S.

Pauzu u radu Dža ili bu prave u periodu 1999-2003. godine, najviše zbog bombardovanja i kasnijih događaja. Od 2005. ponovo se aktiviraju, najpre kroz kompilacijsko izdanje „Retrovizor“ koje je poslužilo za ponavljanje gradiva novom naraštaju. Usledio je album „Ultra muk“ iz 2007. godine, na kojem bend pravi zaokret ka industrial zvuku, zatim se 2013. godine pojavljuje studijski album „Kukovo leto“ i proširena kompilacija „Retrovizor 1987-2012“, da bi trenutno poslednji album bio objavljen 2016. godine pod nazivom „Sedma sila“.

P.S. 2

Pevač i frontmen benda Nebojša Simeunović Sabljar dobio je taj nadimak zato što je detinjstvo proveo u Libiji i hobi njegovog oca bilo je sakupljanje sablji.